W obecnej sytuacji epidemii i decyzji, by zostać w domu zachęcamy Rodziców do czytania i opowiadania dzieciom BAJEK….
Po co czytać/opowiadać dzieciom bajki?
Macie Państwo zapewne swoje własne doświadczenia z dzieciństwa związane z czytaniem i słuchaniem (ale nie OGLĄDANIEM) opowieści, bajek, legend, opowiastek. Zapewne chwile te wspominacie Państwo bardzo ciepło. Skoro tak – powróćcie do dobrej tradycji i spróbujcie!
Opowiedzcie dzieciom kto czytał lub opowiadał Wam bajki, co w tym lubiliście, z jakimi wspomnieniami, zapachami, miejscami kojarzy się Wam opowiadanie bajek. Jakie baśnie najbardziej pamiętacie i lubicie, jakich bohaterów i dlaczego właśnie takich?
Dlaczego opowiadanie i czytanie bajek dzieciom jest takie ważne?
- ułatwiają rozmowę i kontakt
- uczą słuchania i uważności
- wzbogacają słownik dziecka
- pozwalają fajnie spędzić czas z dzieckiem
- są pomocne w podejmowaniu z dziećmi rozmów o tym, co czują, przeżywają, czego się obawiają, itp.
- podpowiadają rozwiązania określonych trudności, problemów.
Każdy kto pragnie znaleźć klucz do serca dziecka powinien sięgnąć po bajki. Świat pełen magii, cudownych bohaterów, wróżek i rycerzy jest bliski dziecku. To kraina, w której maluch czuje się fantastycznie.
Proponujemy również Państwu stosowanie bajek jako metody terapeutycznej, zwłaszcza w obecnej sytuacji, która może nasilić u dzieci występowanie różnorodnych obaw i lęków.
Dlaczego bajkoterapia?
“Mały człowiek spotyka codziennie wiele sytuacji nacechowanych różnorodnymi emocjami. Jego umiejętności społeczne i emocjonalne dopiero zaczynają się rozwijać. Trudno więc mu ogarnąć emocjonalną rzeczywistość. Z pomocą przychodzi bajkoterapia. Metoda prosta, skuteczna i kochana przez maluchów. Bajkoterapia to fantastyczna metoda, w której dzieci w przyjaznej atmosferze poznają świat uczuć i obowiązujących norm społecznych. Odnajdują siebie, znajdują potrzebne treści i rozwiązania. Uczą się i próbują. Testują rzeczywistość na bezpiecznym gruncie, który tak naprawdę nie niesie ze sobą żadnego zagrożenia. Bajkoterapia buduje kompetencje i uczy odpowiedzialności oraz pomaga w niwelowaniu lęków. Ponadto doskonale wspiera proces wychowawczy oraz rozwój emocjonalny. To sposób na danie dziecku wsparcia w jego życiowych problemach
Czego uczy?
Niezwykłe, pełne tajemniczości oraz ciekawych sytuacji opowiadania są doskonałym sposobem na rozwijanie u dziecka umiejętności społecznych i emocjonalnych. To także doskonały sposób na kształtowanie umiejętności twórczego myślenia, łamania schematów i stereotypów, budowania poczucie własnej wartości, generowania narzędzi do rozwiązywania problemów. W prosty sposób to co niemożliwe staje się możliwe..
Od ilu lat?
Najczęściej polecana jest dla dzieci od czwartego roku życia. Głownie z powodu umiejętności poznawczych dziecka. Doświadczenie pokazuje jednak, że bajkoterapię warto stosować również w młodszym wieku. To pozwoli by dziecko szybciej nauczyło się czerpać korzyści z takiej formy pomocy.
Jak działa?
Fenomen bajkoterapii polega głównie na tym, że bajka działa sama. Jej treść przenika do dziecka stopniowo zaczynając na nie wpływać. W pewnym momencie dziecko zostaje sam na sam z bohaterem. Rozpoczyna się proces zmiany. Posługując się bajką jako narzędziem, dziecko ma możliwość wejścia w role jej bohaterów. Wyobrażają sobie jak i dlaczego ktoś może się czuć w określonych sytuacjach czy w odpowiedzi na różne zachowania. Dziecko rozumiejąc to, co dzieje się z innymi, uczy się rozumieć siebie i emocje, które przeżywa. Czuje, która z prezentowanych mu bajek odnosi się do jego sytuacji wewnętrznej. Odnajduje ono podobieństwo ze swoim problemem i uczy się stawiać mu czoło. Terapeutyczne opowiadania pomagają uporać się z dziecięcymi lękami i wątpliwościami. Wyjaśniają istotę zachowań uznawanych przez społeczeństwo. Bajki dotykają ważnych obszarów takich, jak zazdrość i odwaga, złość, tolerancja, wdzięczność, rywalizacja między rówieśnikami, agresja, lęk i wiele innych. Dla szkraba są wyjątkowo bezpieczne, gdyż ma ono możliwość stawienia czoła problemom, które przeżywają zwierzątka, misie, rycerze lub inni bohaterowie. Dziecko identyfikuje się z tym, który w jakiś sposób jest mu najbliższy. Robi to jednak zupełnie nieświadomie, dzięki czemu nie czuje się „przyciskane”, kontrolowane lub zmuszane do wynurzeń. W taki sposób znajduje zrozumienie, czuje, że nie jest samo, doświadcza rozwiązania i ma szansę zdecydować czy ono mu odpowiada. Często próbuje tego samego rozwiązania w świecie realnym. W tej sytuacji również nie zdaje sobie sprawy z tego, że coś naśladuje. Jest przekonane o swojej niezależności i sile. Uważa, że to jego pomysł. W taki sposób buduje się poczucie własnej wartości i pewności siebie. Dziecko nieświadomie rozwiązuje swój problem przekonane o własnej niezależności. Często jest z siebie zadowolone i dumne. Dorosły najczęściej widzi podobieństwo w zachowaniu do bohatera bajki. Jego zadaniem jest jednak podkreślenie odwagi dziecka i jego sprawczości, a nie wskazywanie tegoż właśnie podobieństwa.
Jak wpływa na relacje rodzinne?
Bajkoterapia to także doskonały sposób na budowane więzi rodzica z dzieckiem. Pozwala ona nawiązać bliższy kontakt z maluchem, zrozumieć jego sytuację, emocje, sposób patrzenia na świat. Przy pomocy bajki rodzic może udzielić dziecku lepszego wsparcia, które trafi w samo serduszko malucha. Malec poczuje się zauważony i zrozumiany. To wszystko zbuduje jego poczucie bezpieczeństwa i bycia ważnym oraz kochanym.
Wybierając bajki do terapii należy dziecku przedstawić wiele różnych tematów związanych z jego życiem i potrzebami. Ono samo wyszukuje odpowiednie dla swojej sytuacji wzory czy postacie. Dzięki temu szybciej wyrównają się jego zaburzone funkcje, przezwycięży on swój strach czy też nauczy panować nad złością lub innymi uczuciami.”
- (artykuł: autorstwa: mgr Marta Żysko-Pałuba, psycholog dziecięcy, Pracownia Psychologiczna NINTU, www.uczdziecko.pl. „Bajki, które pomagają”.)
Poniżej przedstawiamy Państwu wskazówki, do komponowania bajek, gdybyście chcieli sami je układać dla swoich dzieci.
- Opowiadanie musi zawierać rzeczywisty problem Twego dziecka (lęk przed ciemnością, rozłąka z bliską osobą, lęk przed chorobą itp.).
- Pomyśl o przesłaniu, jakie chcesz przekazać dziecku (np. ciemność może kryć coś przyjemnego).
- Początek opowiadania niech będzie prezentacją bohatera-bohaterki, która powinna być dokładnym odbiciem waszego dziecka: jego nawyków, konfliktów, lęków. Dzięki temu dziecko utożsami się z bohaterem. Nadaj bohaterowi jednak inne imię.
- Należy nadać bohaterowi pozytywne cechy i obdarzyć go zdolnościami naszego dziecka.
- Na początku opowiadania postaraj się, by fabuła pokazała konflikt twego dziecka, dopiero później przejdź do pozytywnych rozwiązań.
- Koniecznie obserwuj reakcje dziecka w trakcie opowiadania; patrz czy Twoje słowa trafiają w sedno. Albo spotęgujesz albo obniżysz działanie słowa.
- Jeśli dziecko komentuje, przerywa pytaniami, staraj się na nie odpowiadać. Gdy masz trudności – zapytaj dziecko: A co Ty o tym myślisz?
- Kiedy dziecko mówi :”nie wiem” zaproponuj zgadywankę, co w rezultacie da rzeczywisty obraz myśli dziecka.
- Jeśli zauważysz, że dziecko jest zmartwione, zapytaj „jak myślisz czy ( np. ) Ania jest zmartwiona?, jak myślisz, co ją mogło zasmucić?”.
- Spróbuj zawrzeć jakiś wątek humorystyczny, który dobrze rozładuje napięcie, rozbawi dziecko.
- Długość opowiadania i słownictwo dopasuj do wieku dziecka i jego możliwości.
- W trakcie przekazywania opowiadania nie musisz być doskonały, możesz prostować powstałe pomyłki – to nie jest najważniejsze dla dziecka.
Poniżej przedstawiamy Państwu spis lektur, które mogą Państwu być pomocne:
- Bajki na dobry sen, Gerlinde Ortner, przekład Zbigniew Dalewski, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 1996
- Nowe bajki na dobry sen, Gerlinde Ortner, przekład Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 1996
- Bajki, które leczą część I, Doris Brett, przekład Małgorzata Trzebiatowska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006
- Bajki, które leczą część II, Doris Brett, przekład Hanna Dankiewicz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005,
- Bajki pomagają dzieciom. Opowieści, które uzdrawiają, pocieszają i dodają odwagi, Cornelia Nitsch, przekład Monika Faryna- Lubecka, Wydawnictwo Bertelsmann Media, Warszawa 2001
- Bajki terapeutyczne dla dzieci cz. 1, Maria Molicka, Media Rodzina, Poznań 1999,
- Bajki terapeutyczne dla dzieci cz. 2, Maria Molicka, Media Rodzina, Poznań 2003
- Molicka M., Bajkoterapia, o lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań 2002,
- Bajki w naszych rękach, różni autorzy, wydawca: Stowarzyszenie na rzecz Osób z Wadami Rąk „W Naszych Rękach”, Warszawa 2011
- Bajki z szuflady. Opowieści terapeutyczne studentów pedagogiki i filologii polskiej, red. Maria Leszczawska, Wydawca Kolegium Karkonoskie, Jelenia Góra 2010
- Bajkoterapia, czyli dla małych i dużych o tym, jak bajki mogą pomagać, opracowanie zbiorowe, Wydawnictwo: Nasza Księgarnia, Warszawa, 2009
- Jakub pogromca strachu, Erika Meyer-Glitza, przekład Magdalena Jałowiec, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2001,
- Opowieści przeciw lękom, Linde von Keyserlingk, przekład Magdalena Jałowiec, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2003
Opracowanie: mgr Jolanta Jabłońska i mgr Monika Skóbel
1,991 Liczba odwiedzin, 2 Dzisiaj