Jak wychowywać dziecko z ADHD?

(Ostatnia zmiana: 25 kwietnia 2020)

Drodzy Rodzice,

Jeśli u Waszego dziecka zdiagnozowane zostało ADHD, to artykuł, który zaczęliście czytać może przynieść Wam odpowiedź na nurtujące Was pytania, lub po prostu przypomnieć zasady, które od dawna stosujecie, utwierdzić Was w drodze, którą kroczycie.

Dziecko, u którego występuje ADHD jest dzieckiem takim samym,
jak inne, tylko oprócz potrzeb typowych dla wszystkich dzieci, ma także grupę potrzeb dodatkowych, szczególnych, wymaga ono mądrej
i odpowiedzialnej miłości rodzicielskiej, prowadzenia wobec niego przemyślanego i konsekwentnego systemu wychowania, spójnego w każdym środowisku, w którym funkcjonuje, a więc zarówno w domu jak
i szkole czy przedszkolu, a także w innym otoczeniu, które będzie Was wspierać w opiece nad dzieckiem, na przykład u dziadków.

Miłość do dziecka, jaką czujecie, jest najlepszym darem, jaki możecie mu ofiarować, jest to dar niezastępowalny, bowiem dziecko bez tego daru nie może normalnie żyć i rozwijać się, a nikt inny oprócz Was nie może mu tego daru ofiarować. Miłość do dziecka, z której płynie odpowiedzialne przyjęcie na siebie obowiązku jego wychowania, wbrew obiegowym opiniom nie jest zadaniem łatwym. Miłość do dziecka o szczególnych potrzebach rozwojowych, w tym takich, które płyną z ADHD, jest zadaniem szczególnie trudnym. Niełatwo jest być rodzicem bezgranicznie cierpliwym, akceptującym, stawiącym granice i wymagania oraz konsekwentnie je egzekwującym. Tym bardziej, że często czynić to trzeba wbrew opiniom czy presji otoczenia, które nie rozumie zachowań dziecka, krytykuje je, ocenia negatywnie rodziców, czy wręcz obwinia ich o złe wychowanie dziecka.

Bardzo ważne jest, aby rodzic mając świadomość trudu wychowawczego
z jakim mierzy się na co dzień i z jakim mierzył się będzie jeszcze przez wiele lat, zabiegał o grupę wsparcia dla siebie, osobę lub osoby, które będą go rozumieć, udzielą mądrych rad i wskazówek, pomogą rozwiać wątpliwości, dadzą psychiczne wsparcie w sytuacjach szczególnie trudnych. To wsparcie to nie tylko sama wiedza, wiadomości, informacje, a więc korzystanie z literatury przedmioty w książkach, artykułach, Internecie, lecz także opieka innych osób przez pewien nad dzieckiem, aby zyskać czas na wytchnienie i odpoczynek dla siebie, zadbanie o własną kondycję psychiczną i odpoczynek (w myśl zasady: szczęśliwy rodzic to szczęśliwe dziecko), kontakt z innymi rodzicami mającymi podobne problemy, To także kontakt z naszą Poradnią, gdzie specjaliści służą radą i pomocą dla rodziców mających problemy wychowawcze z dziećmi.

W postępowaniu wychowawczym wobec dziecka z ADHD niezwykle ważne jest, aby przekazywać innym informację o jego zaburzeniu w sposób spokojny i obiektywny, neutralny. Oznacza to nie dopuszczanie do tego,
by osoby mniej świadome tego, czym ADHD, jest nie przykleiły dziecku negatywnej łatki czy stygmatu, piętna. Wszak dzieci mają różny wygląd, różne cechy charakteru, różne choroby. Mogą mieć zielone lub niebieskie oczy, być niskie lub wysokie, wysportowane lub niezgrabne, chorować na cukrzycę czy alergię, mogą tak sami mieć ADHD. Aby tak się stało sam rodzic musi mieć świadomość tego, czym jest zaburzenie, a nade wszystko bezwarunkowo akceptować swoje dziecko. Ważne jest, by informacja o diagnozie ADHD nie zdominowała całościowego myślenia o dziecku, wszak ono składa się z bardzo wielu innych elementów, jak cenny puzzle, a nie tylko z ADHD, zaburzenie jest tylko jednym z fragmentów owego puzzla. Objawy ADHD wyjaśniają tylko część zachowań dziecka, oprócz tego jest ono inteligentne, mądre, zdolne, pracowite lub leniwe, kreatywne, dowcipne lub poważne. Z koli informowanie otoczenie o tym, że dziecko ma ADHD jest dla tego otoczenie wskazówką, że dziecko ma pewne problemy, wymaga zrozumienia i określonego postępowania, a jego trudne zachowania nie wypływają z jego złej woli lub niegrzeczności.

W stosunku do każdego dziecka postawienie jasnych reguł i zasad postępowania oraz konsekwencja w ich przestrzeganiu są niezwykle ważne, lecz w wypadku dziecka z ADHD jest to ważne szczególnie. Dzieci z ADHD mają problem z uczeniem się zasad właściwego postępowania za pomocą stosowania kar, bowiem są impulsywne, stąd w ich wypadku zdecydowanie lepiej działa jako metoda wychowawcza motywowanie ich do określonego działania i stosowanie nagród. Wymagają one dostrzegania i doceniania nie tylko końcowych efektów ich pracy, lecz także czynionych przez nie starań i wysiłków, nawet, gdy nie przyniosą one sukcesów. Są one tak samo jak wszystkie dzieci wyczulone na niesprawiedliwe traktowanie, potrzebują dużo uwagi ze strony otoczenia, częstego przypominania im o zasadach, zwracania uwagi na ich mimowolne naruszanie. Trudno im się skupić, więc kierowane do nich komunikaty powinny być krótkie, zwięzłe
i jednoznaczne. Dobrze jest poprosić dziecko, by powtórzyło treść kierowanego do niego polecenia, aby upewnić się, że je właściwie zrozumiało. Szybko się męczą i dekoncentrują, więc wymagają przerw w pracy. Mają dużą potrzebę ruchu, muszą więc mieć ją zaspokojoną, poprzez stworzenie im możliwości wyładowania rozpierającej ich energii w różnych zajęciach i zabawach ruchowych, fizycznych, aktywności sportowej.

W wypadku braku wdrożenia właściwych oddziaływań wychowawczych dzieci z ADHD są narażone na liczne problemy w rozwoju emocjonalnym
i społecznym. Mają często problemy z wykorzystaniem swoich zasobów intelektualnych w procesie nauki szkolnej, z czego płyną porażki edukacyjne, często kształtuje się u nich obniżona samoocena, bywa, że w obliczu niezrozumienia ze strony innych rozwijają u siebie mechanizm agresji jako strategii radzenia sobie w sytuacjach konfliktów społecznych lub odreagowania frustracji. Są narażone na pojawienie się u nich symptomów depresji lub niedostosowania społecznego, zaburzeń zachowania lub zaburzeń opozycyjno-buntowniczych. Aby tak się nie stało wymagają odpowiednich oddziaływań wychowawczych ze strony rodziny
i szkoły, terapii psychologicznej, spójnych i konsekwentnych oddziaływań będących odzwierciedleniem zrozumienia i poszanowania ich szczególnych potrzeb. Nade wszystko wymagają mądrej i odpowiedzialnej miłości rodzicielskiej, zrozumienia i akceptacji, rozsądnego stawiania im wymagań, mających na celu ich dobro.

Dzieci z ADHD wymagają opieki medycznej, a więc kontroli u psychiatry dziecięcego, a czasem zdarza się, że wymagają właściwej farmakoterapii. Leki stosowane w leczeniu ADHD wpływają przede wszystkim na poprawę funkcjonowania uwagi dziecka oraz pomagają zmniejszyć objawy impulsywności. Wdrożenie farmakoterapii wymaga ścisłej obserwacji dziecka, tak by właściwe dobrać rodzaj leku (jak najmniej niepożądanych skutków ubocznych), sposób jego dawkowania. Podawanie leków nie zwalnia ze stosowania wobec dziecka metod oddziaływań psychospołecznego, te pozostają nadal wiodące, bowiem nie istnieją takie cudowne tabletki, które wyeliminują samo ADHD lub zamiast rodziców wychowają dziecko.

O czym warto pamiętać wychowując dziecko z ADHD? Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi to zadanie i wyzwanie dla rodzica. Dziecko dotknięte tym zaburzeniem narażone jest na niezrozumienie ze strony otoczenia, odrzucenie lub krytykę. Ma liczne trudności i ograniczenia w funkcjonowaniu, a to oznacza, że wymaga szczególnych, mądrych i konsekwentnych oddziaływań, wsparcia i pomocy, stworzenia mu właściwych warunków do optymalnego rozwoju.

 1,346 Liczba odwiedzin,  1 Dzisiaj